"Geura
jung atuh rék digadag mah, lain kalah ka ngalulungkut!”“Mangké
heula, sidik aing téh baruruten kénéh. Abong biwir teu diwengku!”“Kéjo
geus haneut, deungeunna geus diasakan, rék naon deui?”“Aéh-aéh,
na ka salaki téh, mani poporongos kitu?”“Kaluman
wé nénjona. Hudang héés téh lain buru-buru ka tampian. Batur mah geus kamana
boa!”“Kakara
ogé jam genep,”“Ngadagoan
beurang mah kaburu horéam mantén. Nu boga sawah ngadagoan meureun. Si Darmita
mah rebun-rebun ogé geus ngagiringkeun sapi!”
“Keun
baé da Si Éta mah biasana oge sok nyubuh!”“Enya,
kuduna diturutan. Kadé Kang, sapina paraban heula!”“Apan
jukutna ogé geus béak. Kamari ku Si Darmita dieurihkeun kabéh kana pamakanan.
Engké baé di sawah rék dibéré jarami!”“Karunya,
Kang. Ti subuh kénéh disada waé. Matak naon mun ngala heula daun cau dua
ponggol mah,”“Beurang
mantén. Di mana kéjo téh?”“Naha
kawas di imah batur baé, maké tatanya sagala rupa. Sangu dina gayoran, deungeunna
dituruban ayakan!”“Ayakan
urut nyair téa?”“Nu
mana deui atuh,”“Beu,
na ari Si Kénoh, hanyir temen atuh. Jariripen aing mah ngadaharna ogé,”“Kadé
Kang, sibeungeut heula rék dahar téh!”“Beu,
ngahariwangkeun pisan. Geura indit ka dituh, gandéng!”“Heueuh,
da kami mah rék ka Posyandu, budak rada harééng,”“Sabaraha
poé deui, ngahuripan budak téh?”“Kami
ngajuru teh kakara 25 poé. Nya 15 poe deui meureun!”“Euleuh,
geuning lila kénéh?”“Wayahna
wé atuh, Kang, puasa sakeudeung mah. Barina ogé, kami mah hayang di-KB heula,
ngarah teu rendey. Tuh, Si Narsih ogé, sakitu ripuhna loba budak mah. Indit
heula, Kang, bisi beurang mantén!”Kénoh
ngaléos bari ngais budak. Rasta nguliat. Sarungna diudar, digawingkeun dina
sasampayan nu manteng di tengah imah. Bus ka dapur, kurah-koréh kana sangu.
Kakara ogé rék am, pamajikanana geus datang deui.“Aya nu
tinggaleun? Masing tarapti atuh, tuh bedog dina bilik, dingkul deukeut hawu,”“Keur
nanahaon bedog, da lain rék ka kebon. Kami mah rék papagah ka Akang!”“Naha
kawas ka budak baé?”“Kadé
Kang, mun balik mideur montong terus sumpang-simpang. Kamari ogé aya béjana,
Akang eureun lebah imah Mang Oji!”“Aéh-aéh,
naha eureun-eureun baé mani jadi omong. Naha teu meunang aing reureuh?”“Béjana
Mang Oji téh boga anak awéwé!”“Keun
baé atuh, anak batur ieuh!”“Béjana
mah geus jadi randa. Léngér naker deuih, teu kaop nénjo lalaki, sok
alangah-éléngéh. Randa ateul, Kang!”“Baruk?”“Tuh,
nya, mani curinghak kitu. Mun wani-wani deui eureun di dinya, ku kami moal
dipangéjokeun. Tulak panto moal dilaan!”“Jeun
teuing, da aya panto dapur ieuh. Geura jung atuh rék ka Posyandu mah, ulah
ngaganggu nu keur dahar!”“Tarab-turub
geus dahar téh, bisi aya ucing garong!”“Ambuing,
abong aya turunan céréwéd sia mah!”Kénoh
ngaléos. Bérés dahar, Rasta turun ka buruan. Kuliwed ka pipir. Palebah pongpok
imah ngarandeg. Sajongjongan mah ngajanteng di dinya. Nyérangkeun kandang sapi
anu siga parongpong.“Cilaka,
sapi aing ngencar!” pokna, gegerendengan sorangan. “Paingan teu kadéngé sorana.
Beu, na aya-aya baé, boa-boa aya nu maling?”Rasta
ngadeukeutan kandang sapi. Hég ditelek-telek. Enya baé, sapi nu ngan
hiji-hijina téh geus euweuh ti kandangna. Ukur manggihan hayam wé, keur
ngoréhan jarami garing sésa parab. Dina pamakanan lingih, euweuh jukut. Teg
baé, boa sapina téh ngencar, pédah hayang baranghakan.Rasta
terus mariksa kandang. Katémbong palangna aya nu rujad. Sigana mah diséréd ku
tandukna. Malum palang tina awi ngora atuh, kurang weweg. Ongkoh henteu pati
pageuh deuih nalianana, da apan sasarina ogé tara nepi ka ngencar.Basa
aya nu ngaliwat nanggung carangka, ku Rasta digeroan.“Kasim,
henteu nénjo sapi?”“Puguh
wé nénjo mah,” cék nu nanggung carangka bari nyelang heula ngécagkeun
babawaanana. “Tadi téh rebun-rebun geus digiringkeun ku Si Darmita. Teuing rék
dibawa ka mana!”“Heueuh,
da sapi nu manéhna éta mah!”“Ari
kitu sapi nu mana?”“Sapi
kuring, Si Danten téa. Subuh mah aya kénéh, da cék Si Kénoh kadéngé sorana. Ari
bieu ditéang, geus euweuh buntut-buntutna acan!”“Naha
atuh, lain sasarina ogé sok dibaturan saré?”“Lain
kalah ka ngabojég, Sim. Ieu mah dines deuleu, sapi déwék leungit!”“Teuing
atuh!” walon Kasim bari nanggung deui carangka.Puguh
baé Rasta beuki geumpeur. Ari harga sapi téa, apan aya jutana. Mangkaning nu
nitah mideur bakal geus ngadagoan. Mangkaning garu jeung wuluku rék dibawa ku
manéhna.“Si
Darmita deuih, mani euweuh néang. Kawas lain ka batur digawé baé!” Rasta kutuk
gendeng.Keur
kitu, katémbong rentang-rengtang aya nu ngadigleu. Lalaki jangkung gedé, nyorén
pasrén, kumisna mani centang, beungeutna beureum siga nu keuheul.“Bah
Wirya! Rék kamana?” Rasta gegeroan.“Rék ka
silaing puguh!” cék Bah Wirya rada teugeug. “Sapi silaing kitu, anu ngencar
téh?”“Enya,
Bah, di mana ayeuna?”“Tuh,
nya, teu jauh tina sangkaan. Paingan bangor naker, léngér, ari silaing nu
gablegna mah!” kumis Bah Wirya beuki centang.“Cik
atuh, Bah, ari sapi mah tong disebut léngér. Enya éta ogé, sapi kuring kakara
beger, tapi asa pamohalan ari bogoheun ka Abah mah!”“Nyao
siah! Montong diangon baé atuh sapi téh, teu kaparaban meureun, nya?”“Aéh-aéh,
lain diangon, Bah. Kabur ti kandang!”“Déwék
mah teu hayang apal. Rék ngencar, rék kabur, kumaha karep. Ngan éta sapi geus
ngaruksak pepelakan. Jagong kakara mongkok diranjah, dihakanan daunna. Déwék
ogé boga sapi aya tiluna, tara diabur kitu, tara sina ngencar!”“Ngaranna
ogé sapi atuh, Bah. Teu boga pipikiran!”“Heueuh
ari sapi mah, ngan ngukutna wé atuh, kudu boga cedo. Yeuh, Rasta, éta jagong
téh geus dijual ka Mang Dohing. Duitna geus dipaké meuli kamprét jeung padudan.
Kari-kari ayeuna jagongna diruksak sapi, aya bahan bolay jual-beuli téh.
Gantian siah!”“Naha
bet nyalahkeun kuring, da teu rumasa ngaruksak jagong. Kuduna Abah téh nyarékan
sapi!”“Na ari
sia, kawas ka nu burung baé,” Bah Wirya ngagidir. Gap kana pérah bedog.“Sabar,
Bah. Keun urusan jagong mah engké deui. Ari sapi kuring ayeuna di mana?”“Dibuburak
ku déwék!”“Étah,
kalah ka dibuburak, lain pangnéwakeun atuh!”“Sapi
édan kitu kudu ditéwak? Kuriak ngagadil!”Keur
kitu aya deui nu ngurunyung.“Rasta!
Upahan siah budak déwék,” cék Kang Obay. “Sapi silaing asup ka dapur, budak
déwék nepi ka ngalenggerek,”Jol
hiji deui.“Lamun
henteu digantian ayeuna kénéh, kajeun galungan aing mah!” cék Mang Dohing.
“Geura Bah, rék teu asa diteungteuingan kumaha. Kuring téh rék ngiangkeun daun
kangkung ka pasar, ditunda diburuan, da kitu sasarina ogé. Pira diselang heula
madang, teu kanyahoan geus ludes dihakan sapi,”“Atuda
loba gijina meunang kangkung mah, Jang!” cék Bah Wirya.“Si
Juhri deuih anu cilaka téh. Keur ngala gedang, tarajéna didupak sapi. Atuh
puguh, nepi ka ngajuralit kana kamalir. Sakeudeung deui ogé mawa bedog geura!”“Aya
naon ieu téh, ujug-ujug narapsu baé?” Rasta katémbong geumpeur.“Na ari
sia Rasta, can ngarti kénéh? Sapi silaing ngencar, ngagujrudkeun urang lembur!”
cék Bah Wirya satengah gogorowokan.Cacak
mun henteu buru-buru diriungkeun ku Pa Érté mah, teuing kumaha kajadianana.Buritna,
sapi téh can kapanggih baé. Puguh atuh Kénoh nepi ka garo singsat.“Gancang
téangan, manéhna! Bisi ngaruksak kebon batur!”“Eudeuk
atuh!”“Étah
geuning kalah ka diuk dina bangbarung, hayang nongtot jodo?”“Kamana
néanganana?”“Teu
nyaho kami mah. Papaykeun ka urang lembur!”Sanggeus
ngajéwang sarung mah, léos Rasta indit. Tapi nepi ka tengah peuting can balik
baé. Kénoh mani geus lengo deui-lengo deui. Tungtungna mah dug saré, najan bari
hariwang ogé.Isukna,
rebun-rebun kénéh, basa Kénoh rék ka tampian, kadénge di buruan aya nu
gegerendengan.“Sing
bageur, Danten, ulah ngider waé. Aing apan nu riweuhna mah. Enya, aing ogé
apal, sia téh keur begér. Tapi sabar wé atuh, engké oge aya waktuna,”“Aéh-aéh,
naha Kang Rasta bet ngomong jeung sapi. Kawas jelema sédéng bae!” Kénoh
ngagerendeng. “Enya, sabar sakeudeung mah, pira ogé 14 poé deui!”Rasta
ngalieuk.“Naha
mani sapeupeuting?” cék Kénoh.“Euh …
apan kapanggihna ogé bieu!”“Ti
mana?”“Euh …
apan ti sawah. Sigana mah teu kuat hayang magawé,”“Sukur
ari kapanggih mah. Geus diparaban?”“Enggeus
meureun …”“Naha
bet meureun, apan ku Akang kapanggihna ogé, lin?”Rasta
teu nembalan. Sapi dicangcang di buruan. Bus ka imah, rap maké kamprét paranti
ka sawah. Teu lila geus kaluar deui. Wuluku nu nyarandé kana bilik dipanggul.“Rék ka
mana deui?” Kénoh kerung.“Rék
mideur. Apan kamari mah teu tulus!”“Ké
atuh, urang ngéjo heula!”“Apan …
eng…” nyaritana teu kebat.“Enggeus
di mana?”“Di
tukang surabi!”Rasta
terus nungtun sapi, indit bangun rurusuhan. Kénoh tibang gogodeg.Datang
ka sawah, kasampak Si Darmita keur diuk dina galeng bari udud. Mani curinghak
basa nangénan Rasta ngiringkeun sapi téh.“Sabaraha
kotak deui pigawéeun téh? Bakal anggeus poé ieu?” cék Rasta. Wuluku diécagkeun,
ari sapi sina nyatuan.“Dua
kotak deui. Anggeus poé ieu ogé, mun loba nu maculna mah. Lain, kumaha lalakon
sapi ngencar téh?”“Heuheuy
deuh, hayang seuri déwék mah!”“Ulah
waka seuri di dieu, naon pikaseurianana barina ogé. Prak geura ngadongéng,
meungpeung isuk kénéh!”“Silaing
moal bébéja ka sasaha?”“Aéh-aéh,
kawas rusiah baé. Apan salembur geus guyur, geus pada apal kana kajadianana,”“Enya
moal bébéja ka sasaha?”“Enya
atuh!”“Ka Si
Kénoh moal dibéjakeun?”“Moal,”“Kieu,
euy …” Rasta luak-lieuk heula. “Tina kajadian sapi ngencar téh, déwék mah maké
ngalaman saré di imah randa!”“Kutan?”“Enya,
Nyi Lilis budak Mang Oji téa. Silaing apal meureun?”“Puguh
baé apal mah. Apan Bah Wirya oge unggal soré ngahéroan, sakitu geus boga incu
téh. Sebel aing mah!”“Ké,
ké, ulah waka ambek ka Bah Wirya!”“Teu
ngeunah atuda, mani teu ngagéhan budak ngora. Aéh, apan basa mangkukna urang
eureun lebah imah Mang Oji, Nyi Randa téh siga kulat-kelét geuning!”“Taktagé.
Kieu lalakonna mah. Sanggeus diuruskeun ku Pa Érté, buritna déwék néangan sapi.
Jam tujuh peuting kakara kapanggih raratanana. Manahoréng diampihan ku Mang
Oji. Karunya cénah ka nu bogana, bisi néangan. Sapi téh sina meuting, da
kabeneran Mang Oji boga kandang kosong …”“Terus
kumaha?”“Teu
panggih jeung Mang Oji mah, da bada magrib ogé geus indit, rék mondok di nu
gering, di lembur Ciseureuh. Tadi kuring rék ngahunukeun, cacak mun teu
dirawatan ku manéhna mah, geus ka mana boa. Kapaksa baé déwék nepungan Nyi
Lilis. Naha atuh, tina rék nyokot sapi téh kalah ka uplek ngobrol nepi ka
peuting. Basa rék balik, ku Nyi Lilis dicaram, magarkeun téh keueung euweuh
batur. Apal sorangan meureun, Nyi Lilis mah borangan pisan. Nya kapaksa wé
déwék téh, ngadon heuheuy … saré. Isukna rebun-rebun geus disampakkeun kéjo
haneut jeung deungeunna. Puguh atuh, sapi kabawa, beuteung seubeuh, saré tibra
…”“Nu
bener, Rasta?”“Naha
iraha déwék ngabohong. Tanyakeun wé ka jinisna teu percaya mah. Ngan omat, ieu
béja ulah nepi ka Si Kénoh. Aya bahan moal dipangéjokeun Si Éta apaleun mah!”Sakedapan
Darmita ngahuleng, siga aya nu dipikiran.Dua poé
ti harita. Pabuburit, Rasta geus ngajanteng deukeut kandang Si Danten. Ceg kana
palang kandang, talina dilaan.“Sia
apal kénéh jalanna, Danten?” pokna, kawas ka jelema baé.Tapi
kakara ogé rék nyekelan tambang, ti lebah jalan kadéngé sora nu patinggorowok.
Berebet Rasta ka buruan.“Aya
naon euy?”“Sapi
Si Darmita ngencar!” cék anu di jalan.“Iraha?”“Cikénéh.
Lain nu Si Darmita wungkul kétang, béjana nu Bah Wirya jeung nu Si Obay ogé
areuweuh ti kandang. Kadé ati-ati Rasta, sigana ayeuna mah keur usum bangsat
sapi!”“Naha
bet ngalencar, nya?” Rasta kerung.“Kateuing
atuh, teu apal déwék mah!”Keur
kitu, Aki Dasmin nyampeurkeun, kundang iteuk, leumpangna rarampéolan.“Sujang,
henteu nénjo sapi aki?”“Baruk?
Sapi Aki ogé ngencar?”“Puguh
baé atuh, da di … aéh … ngencar. Mudah-mudahan wé léosna ka kidulkeun, da cénah
alamatna di beulah kidul!”Rasta
ngahuleng.“Aya
naon, Kang?” Kénoh ngelol ti lawang, bari ngais orok.“Sapi
Si Darmita ngencar!”“Boa nu
urang ogé ngencar deui?”Rasta
asa kaingetan. Berebet ka pipir. Enya baé, Si Danten téh geus euweuh di
kandangna. Sumber: http://daluang.com/“Geura
jung atuh rék digadag mah, lain kalah ka ngalulungkut!”“Mangké
heula, sidik aing téh baruruten kénéh. Abong biwir teu diwengku!”“Kéjo
geus haneut, deungeunna geus diasakan, rék naon deui?”“Aéh-aéh,
na ka salaki téh, mani poporongos kitu?”“Kaluman
wé nénjona. Hudang héés téh lain buru-buru ka tampian. Batur mah geus kamana
boa!”“Kakara
ogé jam genep,”“Ngadagoan
beurang mah kaburu horéam mantén. Nu boga sawah ngadagoan meureun. Si Darmita
mah rebun-rebun ogé geus ngagiringkeun sapi!”
“Keun
baé da Si Éta mah biasana oge sok nyubuh!”“Enya,
kuduna diturutan. Kadé Kang, sapina paraban heula!”“Apan
jukutna ogé geus béak. Kamari ku Si Darmita dieurihkeun kabéh kana pamakanan.
Engké baé di sawah rék dibéré jarami!”“Karunya,
Kang. Ti subuh kénéh disada waé. Matak naon mun ngala heula daun cau dua
ponggol mah,”“Beurang
mantén. Di mana kéjo téh?”“Naha
kawas di imah batur baé, maké tatanya sagala rupa. Sangu dina gayoran,
deungeunna dituruban ayakan!”“Ayakan
urut nyair téa?”“Nu
mana deui atuh,”“Beu,
na ari Si Kénoh, hanyir temen atuh. Jariripen aing mah ngadaharna ogé,”“Kadé
Kang, sibeungeut heula rék dahar téh!”“Beu,
ngahariwangkeun pisan. Geura indit ka dituh, gandéng!”“Heueuh,
da kami mah rék ka Posyandu, budak rada harééng,”“Sabaraha
poé deui, ngahuripan budak téh?”“Kami
ngajuru teh kakara 25 poé. Nya 15 poe deui meureun!”“Euleuh,
geuning lila kénéh?”“Wayahna
wé atuh, Kang, puasa sakeudeung mah. Barina ogé, kami mah hayang di-KB heula,
ngarah teu rendey. Tuh, Si Narsih ogé, sakitu ripuhna loba budak mah. Indit
heula, Kang, bisi beurang mantén!”Kénoh
ngaléos bari ngais budak. Rasta nguliat. Sarungna diudar, digawingkeun dina
sasampayan nu manteng di tengah imah. Bus ka dapur, kurah-koréh kana sangu.
Kakara ogé rék am, pamajikanana geus datang deui.“Aya nu
tinggaleun? Masing tarapti atuh, tuh bedog dina bilik, dingkul deukeut hawu,”“Keur
nanahaon bedog, da lain rék ka kebon. Kami mah rék papagah ka Akang!”“Naha
kawas ka budak baé?”“Kadé
Kang, mun balik mideur montong terus sumpang-simpang. Kamari ogé aya béjana,
Akang eureun lebah imah Mang Oji!”“Aéh-aéh,
naha eureun-eureun baé mani jadi omong. Naha teu meunang aing reureuh?”“Béjana
Mang Oji téh boga anak awéwé!”“Keun
baé atuh, anak batur ieuh!”“Béjana
mah geus jadi randa. Léngér naker deuih, teu kaop nénjo lalaki, sok
alangah-éléngéh. Randa ateul, Kang!”“Baruk?”“Tuh,
nya, mani curinghak kitu. Mun wani-wani deui eureun di dinya, ku kami moal
dipangéjokeun. Tulak panto moal dilaan!”“Jeun
teuing, da aya panto dapur ieuh. Geura jung atuh rék ka Posyandu mah, ulah
ngaganggu nu keur dahar!”“Tarab-turub
geus dahar téh, bisi aya ucing garong!”“Ambuing,
abong aya turunan céréwéd sia mah!”Kénoh
ngaléos. Bérés dahar, Rasta turun ka buruan. Kuliwed ka pipir. Palebah pongpok
imah ngarandeg. Sajongjongan mah ngajanteng di dinya. Nyérangkeun kandang sapi
anu siga parongpong.“Cilaka,
sapi aing ngencar!” pokna, gegerendengan sorangan. “Paingan teu kadéngé sorana.
Beu, na aya-aya baé, boa-boa aya nu maling?”Rasta
ngadeukeutan kandang sapi. Hég ditelek-telek. Enya baé, sapi nu ngan
hiji-hijina téh geus euweuh ti kandangna. Ukur manggihan hayam wé, keur
ngoréhan jarami garing sésa parab. Dina pamakanan lingih, euweuh jukut. Teg
baé, boa sapina téh ngencar, pédah hayang baranghakan.Rasta
terus mariksa kandang. Katémbong palangna aya nu rujad. Sigana mah diséréd ku
tandukna. Malum palang tina awi ngora atuh, kurang weweg. Ongkoh henteu pati
pageuh deuih nalianana, da apan sasarina ogé tara nepi ka ngencar.Basa
aya nu ngaliwat nanggung carangka, ku Rasta digeroan.“Kasim,
henteu nénjo sapi?”“Puguh
wé nénjo mah,” cék nu nanggung carangka bari nyelang heula ngécagkeun
babawaanana. “Tadi téh rebun-rebun geus digiringkeun ku Si Darmita. Teuing rék
dibawa ka mana!”“Heueuh,
da sapi nu manéhna éta mah!”“Ari
kitu sapi nu mana?”“Sapi
kuring, Si Danten téa. Subuh mah aya kénéh, da cék Si Kénoh kadéngé sorana. Ari
bieu ditéang, geus euweuh buntut-buntutna acan!”“Naha
atuh, lain sasarina ogé sok dibaturan saré?”“Lain
kalah ka ngabojég, Sim. Ieu mah dines deuleu, sapi déwék leungit!”“Teuing
atuh!” walon Kasim bari nanggung deui carangka.Puguh
baé Rasta beuki geumpeur. Ari harga sapi téa, apan aya jutana. Mangkaning nu
nitah mideur bakal geus ngadagoan. Mangkaning garu jeung wuluku rék dibawa ku
manéhna.“Si
Darmita deuih, mani euweuh néang. Kawas lain ka batur digawé baé!” Rasta kutuk
gendeng.Keur
kitu, katémbong rentang-rengtang aya nu ngadigleu. Lalaki jangkung gedé, nyorén
pasrén, kumisna mani centang, beungeutna beureum siga nu keuheul.“Bah
Wirya! Rék kamana?” Rasta gegeroan.“Rék ka
silaing puguh!” cék Bah Wirya rada teugeug. “Sapi silaing kitu, anu ngencar
téh?”“Enya,
Bah, di mana ayeuna?”“Tuh,
nya, teu jauh tina sangkaan. Paingan bangor naker, léngér, ari silaing nu
gablegna mah!” kumis Bah Wirya beuki centang.“Cik
atuh, Bah, ari sapi mah tong disebut léngér. Enya éta ogé, sapi kuring kakara
beger, tapi asa pamohalan ari bogoheun ka Abah mah!”“Nyao
siah! Montong diangon baé atuh sapi téh, teu kaparaban meureun, nya?”“Aéh-aéh,
lain diangon, Bah. Kabur ti kandang!”“Déwék
mah teu hayang apal. Rék ngencar, rék kabur, kumaha karep. Ngan éta sapi geus
ngaruksak pepelakan. Jagong kakara mongkok diranjah, dihakanan daunna. Déwék
ogé boga sapi aya tiluna, tara diabur kitu, tara sina ngencar!”“Ngaranna
ogé sapi atuh, Bah. Teu boga pipikiran!”“Heueuh
ari sapi mah, ngan ngukutna wé atuh, kudu boga cedo. Yeuh, Rasta, éta jagong
téh geus dijual ka Mang Dohing. Duitna geus dipaké meuli kamprét jeung padudan.
Kari-kari ayeuna jagongna diruksak sapi, aya bahan bolay jual-beuli téh.
Gantian siah!”“Naha
bet nyalahkeun kuring, da teu rumasa ngaruksak jagong. Kuduna Abah téh nyarékan
sapi!”“Na ari
sia, kawas ka nu burung baé,” Bah Wirya ngagidir. Gap kana pérah bedog.“Sabar,
Bah. Keun urusan jagong mah engké deui. Ari sapi kuring ayeuna di mana?”“Dibuburak
ku déwék!”“Étah,
kalah ka dibuburak, lain pangnéwakeun atuh!”“Sapi
édan kitu kudu ditéwak? Kuriak ngagadil!”Keur
kitu aya deui nu ngurunyung.“Rasta!
Upahan siah budak déwék,” cék Kang Obay. “Sapi silaing asup ka dapur, budak
déwék nepi ka ngalenggerek,”Jol
hiji deui.“Lamun
henteu digantian ayeuna kénéh, kajeun galungan aing mah!” cék Mang Dohing.
“Geura Bah, rék teu asa diteungteuingan kumaha. Kuring téh rék ngiangkeun daun
kangkung ka pasar, ditunda diburuan, da kitu sasarina ogé. Pira diselang heula
madang, teu kanyahoan geus ludes dihakan sapi,”“Atuda
loba gijina meunang kangkung mah, Jang!” cék Bah Wirya.“Si
Juhri deuih anu cilaka téh. Keur ngala gedang, tarajéna didupak sapi. Atuh
puguh, nepi ka ngajuralit kana kamalir. Sakeudeung deui ogé mawa bedog geura!”“Aya
naon ieu téh, ujug-ujug narapsu baé?” Rasta katémbong geumpeur.“Na ari
sia Rasta, can ngarti kénéh? Sapi silaing ngencar, ngagujrudkeun urang lembur!”
cék Bah Wirya satengah gogorowokan.Cacak
mun henteu buru-buru diriungkeun ku Pa Érté mah, teuing kumaha kajadianana.Buritna,
sapi téh can kapanggih baé. Puguh atuh Kénoh nepi ka garo singsat.“Gancang
téangan, manéhna! Bisi ngaruksak kebon batur!”“Eudeuk
atuh!”“Étah
geuning kalah ka diuk dina bangbarung, hayang nongtot jodo?”“Kamana
néanganana?”“Teu
nyaho kami mah. Papaykeun ka urang lembur!”Sanggeus
ngajéwang sarung mah, léos Rasta indit. Tapi nepi ka tengah peuting can balik
baé. Kénoh mani geus lengo deui-lengo deui. Tungtungna mah dug saré, najan bari
hariwang ogé.Isukna,
rebun-rebun kénéh, basa Kénoh rék ka tampian, kadénge di buruan aya nu
gegerendengan.“Sing
bageur, Danten, ulah ngider waé. Aing apan nu riweuhna mah. Enya, aing ogé apal,
sia téh keur begér. Tapi sabar wé atuh, engké oge aya waktuna,”“Aéh-aéh,
naha Kang Rasta bet ngomong jeung sapi. Kawas jelema sédéng bae!” Kénoh
ngagerendeng. “Enya, sabar sakeudeung mah, pira ogé 14 poé deui!”Rasta
ngalieuk.“Naha
mani sapeupeuting?” cék Kénoh.“Euh …
apan kapanggihna ogé bieu!”“Ti
mana?”“Euh …
apan ti sawah. Sigana mah teu kuat hayang magawé,”“Sukur
ari kapanggih mah. Geus diparaban?”“Enggeus
meureun …”“Naha
bet meureun, apan ku Akang kapanggihna ogé, lin?”Rasta
teu nembalan. Sapi dicangcang di buruan. Bus ka imah, rap maké kamprét paranti
ka sawah. Teu lila geus kaluar deui. Wuluku nu nyarandé kana bilik dipanggul.“Rék ka
mana deui?” Kénoh kerung.“Rék
mideur. Apan kamari mah teu tulus!”“Ké
atuh, urang ngéjo heula!”“Apan …
eng…” nyaritana teu kebat.“Enggeus
di mana?”“Di
tukang surabi!”Rasta
terus nungtun sapi, indit bangun rurusuhan. Kénoh tibang gogodeg.Datang
ka sawah, kasampak Si Darmita keur diuk dina galeng bari udud. Mani curinghak
basa nangénan Rasta ngiringkeun sapi téh.“Sabaraha
kotak deui pigawéeun téh? Bakal anggeus poé ieu?” cék Rasta. Wuluku diécagkeun,
ari sapi sina nyatuan.“Dua
kotak deui. Anggeus poé ieu ogé, mun loba nu maculna mah. Lain, kumaha lalakon
sapi ngencar téh?”“Heuheuy
deuh, hayang seuri déwék mah!”“Ulah
waka seuri di dieu, naon pikaseurianana barina ogé. Prak geura ngadongéng,
meungpeung isuk kénéh!”“Silaing
moal bébéja ka sasaha?”“Aéh-aéh,
kawas rusiah baé. Apan salembur geus guyur, geus pada apal kana kajadianana,”“Enya
moal bébéja ka sasaha?”“Enya
atuh!”“Ka Si
Kénoh moal dibéjakeun?”“Moal,”“Kieu,
euy …” Rasta luak-lieuk heula. “Tina kajadian sapi ngencar téh, déwék mah maké
ngalaman saré di imah randa!”“Kutan?”“Enya,
Nyi Lilis budak Mang Oji téa. Silaing apal meureun?”“Puguh
baé apal mah. Apan Bah Wirya oge unggal soré ngahéroan, sakitu geus boga incu
téh. Sebel aing mah!”“Ké,
ké, ulah waka ambek ka Bah Wirya!”“Teu
ngeunah atuda, mani teu ngagéhan budak ngora. Aéh, apan basa mangkukna urang
eureun lebah imah Mang Oji, Nyi Randa téh siga kulat-kelét geuning!”“Taktagé.
Kieu lalakonna mah. Sanggeus diuruskeun ku Pa Érté, buritna déwék néangan sapi.
Jam tujuh peuting kakara kapanggih raratanana. Manahoréng diampihan ku Mang
Oji. Karunya cénah ka nu bogana, bisi néangan. Sapi téh sina meuting, da
kabeneran Mang Oji boga kandang kosong …”“Terus
kumaha?”“Teu
panggih jeung Mang Oji mah, da bada magrib ogé geus indit, rék mondok di nu
gering, di lembur Ciseureuh. Tadi kuring rék ngahunukeun, cacak mun teu
dirawatan ku manéhna mah, geus ka mana boa. Kapaksa baé déwék nepungan Nyi
Lilis. Naha atuh, tina rék nyokot sapi téh kalah ka uplek ngobrol nepi ka
peuting. Basa rék balik, ku Nyi Lilis dicaram, magarkeun téh keueung euweuh
batur. Apal sorangan meureun, Nyi Lilis mah borangan pisan. Nya kapaksa wé
déwék téh, ngadon heuheuy … saré. Isukna rebun-rebun geus disampakkeun kéjo
haneut jeung deungeunna. Puguh atuh, sapi kabawa, beuteung seubeuh, saré tibra
…”“Nu
bener, Rasta?”“Naha
iraha déwék ngabohong. Tanyakeun wé ka jinisna teu percaya mah. Ngan omat, ieu
béja ulah nepi ka Si Kénoh. Aya bahan moal dipangéjokeun Si Éta apaleun mah!”Sakedapan
Darmita ngahuleng, siga aya nu dipikiran.Dua poé
ti harita. Pabuburit, Rasta geus ngajanteng deukeut kandang Si Danten. Ceg kana
palang kandang, talina dilaan.“Sia
apal kénéh jalanna, Danten?” pokna, kawas ka jelema baé.Tapi
kakara ogé rék nyekelan tambang, ti lebah jalan kadéngé sora nu patinggorowok.
Berebet Rasta ka buruan.“Aya
naon euy?”“Sapi
Si Darmita ngencar!” cék anu di jalan.“Iraha?”“Cikénéh.
Lain nu Si Darmita wungkul kétang, béjana nu Bah Wirya jeung nu Si Obay ogé
areuweuh ti kandang. Kadé ati-ati Rasta, sigana ayeuna mah keur usum bangsat
sapi!”“Naha
bet ngalencar, nya?” Rasta kerung.“Kateuing
atuh, teu apal déwék mah!”Keur
kitu, Aki Dasmin nyampeurkeun, kundang iteuk, leumpangna rarampéolan.“Sujang,
henteu nénjo sapi aki?”“Baruk?
Sapi Aki ogé ngencar?”“Puguh
baé atuh, da di … aéh … ngencar. Mudah-mudahan wé léosna ka kidulkeun, da cénah
alamatna di beulah kidul!”Rasta
ngahuleng.“Aya
naon, Kang?” Kénoh ngelol ti lawang, bari ngais orok.“Sapi
Si Darmita ngencar!”“Boa nu
urang ogé ngencar deui?”Rasta
asa kaingetan. Berebet ka pipir. Enya baé, Si Danten téh geus euweuh di
kandangna. Sumber: http://daluang.com/
No comments:
Post a Comment